Türk Kurtuluş Savaşı’nın siyasi bildirisi olan Misak-ı Milli, toplam 6 maddelik kararlardan oluşur. Bu kararlar genellikle ülkenin bütünlüğü hakkındadır. Bildiri, I. Dünya Savaşı’nı sona erdirecek olan barış antlaşmasında Türkiye’nin kabul ettiği asgari barış şartlarını içerir. Bu bildirinin ana hatları Erzurum ve Sivas Kongrelerinde belirlenmiştir.
Bu içeriğimizde Misak-ı Milli hakkında merak edilen bilgilere ulaşabilirsiniz.
Misak-ı Milli Nedir?
Türk Kurtuluş Savaşı’nın siyasi bildirisi olan Misak-ı Milli, toplam 6 maddelik kararlardan oluşur. Bu kararlar genellikle ülkenin bütünlüğü hakkındadır. Bildiri, I. Dünya Savaşı’nı sona erdirecek olan barış antlaşmasında Türkiye’nin kabul ettiği asgari barış şartlarını içerir. Bu bildirinin ana hatları Erzurum ve Sivas Kongrelerinde belirlenmiştir.
Misak-ı Milli, mecliste ‘Ahd-i Milli Beyannamesi’ adı ile kabul edilmiştir. Ulusal Yemin anlamına gelen Misak-ı Milli doğrultusunda Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin bugünkü sınırları oluşmuştur.
Misak-ı Milli Kararları
1. Madde: ‘Osmanlı Devletinin, özellikle Arap çoğunluğunun yerleşmiş olduğu, 30 Ekim 1918 günkü Mondros Mütarekesinin yapıldığı sırada ordularının işgali altında kalan kesimlerinin geleceğinin, halklarının serbestçe açıklayacakları oy uyarınca belirlenmesi gerekir; sözkonusu Mondros Mütarekesi çizgisi içinde, din, soy ve amaç birliği bakımlarından birbirine bağlı olan, karşılıklı saygı ve özveri duyguları besleyen soy ve toplum ilişkileri ile çevrelerinin koşullarına saygılı Osmanlı-İslam çoğunluğunun yerleşmiş bulunduğu kesimlerin tümü, ister bir eylem, ister bir hükümle olsun, hiç bir nedenle, birbirinden ayrılamayacak bir bütündür.’
2. Madde: ‘Halkı, özgürlüğe kavuşunca, oylarıyla Anavatana katılmış olan üç İl (Elviye-i Selase yani Kars, Ardahan ve Batum Livaları) için gerekirse yeniden halkın serbest oyuna başvurulmasını kabul ederiz.’
3. Madde: ‘Türkiye ile yapılacak barışa değin ertelenen Batı Trakya’nın hukuksal durumunun belirlenmesi de, halkının özgürce açıklayacağı oya göre olmalıdır.’
4. Madde: ‘İslam Halifeliğinin ve Yüce Saltanatın merkezi ve Osmanlı Hükümetinin başkenti olan İstanbul kenti ile Marmara Denizinin güvenliği her türlü tehlikeden uzak tutulmalıdır. Bu ilke saklı kalmak koşulu ile; Akdeniz ve Karadeniz Boğazlarının dünya ticaret ve ulaşımına açılması konusunda, bizimle birlikte, öteki tüm Devletlerin oybirliği ile verecekleri karar geçerlidir.’
5. Madde: ‘Müttefik Devletler ile düşmanları ve onların kimi ortakları arasında yapılan andlaşmalardaki ilkeler çerçevesinde, azınlıkların hakları, komşu ülkelerdeki Müslüman halkların da özdeş haklardan yararlanması umudu ile, bizce de benimsenip güvence altına alınacaktır.’
6. Madde: ‘Ulusal ve ekonomik gelişmemize olanak bulunması ve, daha çağdaş biçimde, düzenli bir yönetimle işlerin yürütülmesini başarmak için; her devlet gibi, bizim de gelişmemiz koşullarının sağlanmasında, bütünüyle bağımsızlığa ve özgürlüğe kavuşmamız ana ilkesi varlık ve geleceğimizin temelidir. Bu nedenle siyasal, yargısal, parasal vb. alanlarda gelişmemizi önleyici sınırlamalara [Kapitülasyonlar] karşıyız. Saptanacak borçlarımızın ödenmesi koşulları da bu ilkelere aykırı olmayacaktır.’
Misak-ı Milli’den Verilen Tavizler
Elviye-yi Selase sancaklarından olan Batum, Misak-ı Milli’den verilen ilk tavizdir. Sakarya Meydan Muharebesinin ardından Batum, Moskova Antlşaması ile Gürcistan’a bırakıldı. Kars Antlaşması ile doğu sınırı kesinleşince Batum tamamen Türkiye’nin elinden çıktı.
Misak-ı Milli’den verilen ikinci taviz Hatay’dır. Ankara Antlaşması ile Türkiye Suriye sınırının belirlenmesi sonucunda Hatay, Suriye’ye kaldı ancak Hatay’ın anavatana katılması daha sonraki süreçlerde gerçekleşti.
Misak-ı Milli’den verilen üçüncü taviz Batı Trakya’dır. Lozan Barış Antlaşması sonucunda burası Yunanistan’a bırakıldı.
Misak-ı Milli’den verilen dördüncü taviz ise Musul-Kerkük’tür. 1926 yılında imzalanan antlaşma ile Musul-Kerkük, İngiliz mandası olan Irak’a kaldı.
